- โครมาโตกราฟี -

......โครมาโตกราฟี คือ การแยกสารโดยอาศัยหลักการที่ว่า สารแต่ละชนิดมีความสามารถในการละลายและดูดซับได้ไม่เท่ากัน และเหมาะอย่างยิ่งในการใช้กับสารที่มีปริมาณน้อยๆ

จากรูป แสดงการแยกจุดสี ออกเป็นสาร 3 ชนิด คือ ก ข ค
โดยวิธีโครมาโตกราฟีแบบกระดาษ

หลักของโครมาโตกราฟี

1. โครมาโตการฟี ทำให้สารแยกออกจากกันได้ เพราะสารแต่ละชนิดมีความสามารถในการละลายและดูดซับได้ไม่เท่ากัน

2. โครมาโตกราฟี เหมาะกับสารที่มีปริมาณน้อย แต่ถ้ามีปริมาณมากก็สามารถทำได้โดยใช้โครมาโตกราฟีแบบอื่นๆ

3. จากรูปด้านบน เรียงลำดับความสามารถในการละลายได้ ก > ข > ค

4. ความสามารถในการดูดซับ ค > ข > ก

5. ดังนั้น สารที่ละลายดี ดูดซับจะไม่ดี และเคลื่อนที่ได้ไกล แต่สารที่ดูดซับดี จะละลายได้ไม่ดี และเคลื่อนที่ได้ไม่ไกล

6.ในการทดลองทุกครั้งต้องปิดฝา เพื่อป้องกันตัวทำละลายแห้ง ในขณะเคลื่อนที่บนต ัวดูดซับ

7. ลำดับความสามารถในการละลาย การดูดซับอาจเปลี่ยนแปลงได้ ถ้าเปลี่ยนตัวทำละลายใหม่

8. ถ้าสารเคลื่อนที่ได้ 3 จุด สรุปได้แค่ว่ามีสาร อย่างน้อย 3 ชนิด

9. ถ้าสารเคลื่อนที่ใกล้เคียงกันมาก แสดงว่ามีความสามารถในการละลายและดูดซับได้ใกล้เคียงกัน สามารถแก้ไขได้โดยการ เปลี่ยนตัวทำละลายใหม่ หรือ เพิ่มความยาวของตัวดูดซับ

10. วิธีนี้สามารถทำสารให้บริสุทธิ์ได้ โดยการตัดแบ่งสารตัวที่ต้องการละลายในตัวทำละลายที่เหมาะสมแล้วระเหยตัวทำละลายนั้นทิ้งไป แล้วนำสารนั้นมาทำโครมาโตกราฟีใหม่จนได้สารที่บริสุทธิ์

11. การคำนวณค่า R_f (Rate of flow)

ระยะทางที่เคลื่อนที่ได้ = ระยะทางหลังสุด - ระยะทางเริ่มต้น

ประเภทของโครมาโตรกราฟีที่ควรรู้จัก

1. โครมาโตรกราฟีแบบคอลัมน์ (Column chromatography) เป็นวิธีที่ใช้ตัวดูดซับบรรจุในคอลัมน์แก้ว โดยนิยมใช้อลูมินา (Al₂O₃) หรือ ซิลิกาเจล (SiO₂) เป็นตัวดูดซับ

2. โครมาโตกราฟีแบบกระดาษ (Paper chromatography) เป็นวิธีที่ใช้กระดาษโครมาโตกราฟี หรือกระดาษกรองเป็นตัวดูดซับ

3. โครมาโตกราฟีแบบธินเลเยอร์ (Thin-Layer chromatography) เป็นวิธีที่ใช้กระจกซึ่งฉาบไว้ด้วยอลูมินา (Al₂O₃) หรือ ผงซิลิกาเจล (SiO₂) เกลี่ยให้เรียบบางเหมือนกระดาษโครมาโตกราฟีเป็นตัวดูดซับ